ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ ಅಂದರೇನು?

ನವೆಂಬರ್ ಮೂರರಿಂದ ಐದರವರೆಗು ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯಿತು. ಊರಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬದ ವಾತಾವರಣ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದಂತೆ, ಈ ವರ್ಷ ಕೂಡ ಹಂಪಿಯನ್ನು ನೋಡಿ, ವಿಜಯನಗರದ ಸೊಬಗನ್ನು ಸವಿಯುವ, ಮೆಲಕುಹಾಕುವ ಮಹದಾಸೆಯಿಂದ ದೇಶ-ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ಜನ ನೆರೆದಿದ್ದರು. ಉತ್ಸವವನ್ನು ವಿಜ್ರಂಬಣೆಯಿಂದ ನಡೆಸಿದ್ದರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಇಲಾಖೆಗಳ ಪಾತ್ರ ಗಣನೀಯ. ಆದರೆ ಈ ಬಾರಿಯ ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪಟ್ಟಿ ನೋಡಿದರೆ, ಇಲ್ಲಿಯ ಕಲೆಯ, ಪ್ರಾಚೀನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮತ್ತು ಈ ನಾಡಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವೈಭವದ ವಿಷಯಾಸಕ್ತರಿಗೆ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಹಂಪಿಯ, ಅಥವಾ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗತವೈಭವದ ದರ್ಶನ ಕೊಡಿಸುವ ಹಾಗೆ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ ಗುರು!

ಈ ಉತ್ಸವ ಹಂಪಿಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಉತ್ಸವ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಂಪಿಯ ಸುಮಾರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕಂಡಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅದರಲ್ಲೇ ಅಡಗಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತಿತರ ವಿಭಿನ್ನ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಹಂಪಿಯ ವೈಭವಕ್ಕೆ ನಿಜವಾದ ಮರ್ಯಾದೆ! ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಿಂದ, ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಅಲ್ಲಿಯ ಸುತ್ತ-ಮುತ್ತಲಿನ ಜನರಲ್ಲಿ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಉಳಿದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಕಲೆಯ ವೈಭವ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಈ ಉತ್ಸವ ವೇದಿಕೆಯಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಹೀಗಿರುವಾಗ, "ಹಂಪಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ನಡ್ಯೋ ಉತ್ಸವ ಭಾರತವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಬೇಕು," ಅನ್ನೋ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಭಾರತದ ಮೂಲೆ-ಮೂಲೆಯಿಂದ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಕರೆತಂದು ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದರಿಂದ ಏನುಪಯೋಗ? ಇದರಿಂದ ಹಲವಾರು ಅರ್ಹ ಕನ್ನಡಿಗ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕೈತಪ್ಪಿ ಹೋಯ್ತು, ಅಲ್ಲದೆ ವಿಜಯನಗರದ ಸಂದೇಶ ಸಾರಲು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದ್ದ ಮೂರು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಮಯವೂ ವ್ಯರ್ಥವಾದಂತಾಯ್ತು!

ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವದ ಅಧಿಕೃತ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ಒಂದು ಭಾಗ ಓದಿದರೆ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಇವೇ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿತ್ತೇನೋ ಅನ್ನುವ ಭಾವನೆ ಅಲ್ಲಿ ಬಂದವರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸೋದು ಖಚಿತ:

Noted film actor Hema Malini would be among the star performers at
the utsav. The high-powered committee for organising the Hampi Utsav under the
Chairmanship of Tourism Minister Sri Janardhana Reddy is orgainising the mega
cultural festival on a grand scale and to hold the celebrations in a befitting
manner. Some of the big names from the world of entertainment will perform at
this year’s Hampi Utsav. Asha Bhonsle, Kishori Amonkar, Sonu Nigam, Gazal singer
Pankaj Udhas, actor Vasundhara Das, and legendary Ilayaraja will be the star
performers.

ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವವೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಹಾಡು, ಕುಣಿತ ರೂಪಗಳ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನವೆಂಬ ಸಂಕುಚಿತ ನೋಟದಲ್ಲಿ ಕಂಡಾಗ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವೈಭವ ಸಾರಲು ಈಗಿನ ಕಲಾವಿದರು ಸಾಕಾಗದು ಅನ್ನಿಸುವುದು ಸಹಜವಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅಂತಹ ಜನರ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬರಲೆಂತೇ ಈ ಉತ್ಸವ ನೆರವಾಗ್ಬೇಕು, ಅಲ್ವ ಗುರು? ಅಲ್ಲದೆ ಈಗಾಗಲೇ ಕಂಡಂತೆ, ಹಂಪಿಯು ಕೇವಲ ಇಂತಹ ಕಲೆಯ ರೂಪಗಳ ಬೀಡಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಗಣಿಯೇ ಆಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಎತ್ತುಹಿಡಿದು, ಶಿಲ್ಪ-ಕಲೆಯಿರಬಹುದು, ನಗರ-ಯೋಜನೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಾತುರ್ಯವಿರಬಹುದು, ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರೋ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮಾದರಿ ಆಗಲೇ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿರ್ಬೋದು ಇವುಗಳಿಗೆ ಇಂತಹ ಉತ್ಸವಗಳು ವೇದಿಕೆಯಾಗಬೇಕು ಗುರು.

ಇವೆಲ್ಲಾ ಬಿಟ್ಟು, ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಎಳ್ಳಿನಷ್ಟೂ ಸಂಬಂಧವಿರದ ಹಲವು ಕಲಾ-ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು! ಕನ್ನಡಿಗರ ಹೆಮ್ಮೆ ಎತ್ತು ಹಿಡಿವ ಈ ಹಂಪಿ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆ ಇದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಅವಮಾನ ಸಾಧ್ಯವಾ ಗುರು?